De kans dat we massaal doodgaan aan antibiotica resistente bacteriestammen wordt steeds groter. Dat heeft te maken met het overmatige gebruik van antibiotica “voor de zekerheid” (zowel in de veeteelt als door mensen) en het feit dat veel mensen hun antibioticakuur niet afmaken. Maar er is nog een belangrijke reden.
Farmaceutische bedrijven hebben geen zin om nieuwe antibiotica te maken
En daar hebben ze goede redenen voor. Tenminste, als je het puur en alleen vanuit een commercieel perspectief bekijkt en dat doen ze (duh). Er zijn namelijk weinig financiële prikkels om nieuwe antibiotica te ontwikkelen om superbacteriën te bestrijden.
Het is veel lucratiever om, bijvoorbeeld, met bloeddrukmedicatie en cholesterolverlagers bezig te zijn. Die slikken veel mensen tenslotte voor de rest van hun leven, dus dan zit je qua verkoop gebeiteld. Dat kun je wat betreft antibiotica niet zeggen.
“Antibiotica worden in korte doses voorgeschreven,” vertelt Dr. Matt McCarthy, gespecialiseerd in infectieziekten en schrijver van het boek Superbugs – the Race to Stop an Epidemic, “en artsen die zich bewust zijn van de gevaren van onnodig gebruik schrijven ze spaarzaam voor. En als ze hun werk gedaan hebben zijn ze niet meer nodig.”
Kortom, er is geen lucratief businessmodel van te maken
Nou is het ook nog eens zo dat het ontwikkelen van nieuwe antibiotica niet alleen veel geld kost, maar ook veel tijd. Het moet uitgebreid gecontroleerd en getest worden voordat je het aan de FDA, de U.S. Food & Drug Administration kunt voorleggen. McCarthy heeft het over 10 jaar en 1 miljard dollar per antibioticum.
Áls je het geluk hebt dat ‘jouw’ antibioticum uiteindelijk goedgekeurd wordt, dan wil het betreffende farmaceutische bedrijf die investering zo snel mogelijk terugverdienen. Daardoor kan één kuur van zo’n nieuw middel met gemak 5.000 dollar kosten.
Zoals een pharma CEO tegen Matt McCarthy zei:
Ik heb een ethisch mandaat om zoveel mogelijk geld te berekenen voor de antibiotica die we maken, omdat ik verantwoording verschuldigd ben aan aandeelhouders en niet aan patiënten.
De nieuwe antibiotica die er is, wordt niet gebruikt
Het trieste is dat er in de afgelopen decennia wel wat nieuwe antibiotica ontwikkeld is, maar dat ziekenhuizen die hoge kosten niet kunnen of willen betalen. Waardoor farmaceutische bedrijven er nog minder zin in krijgen om dit soort medicatie te ontwikkelen.
McCarthy stelt daarom financiële prikkels voor om ‘Big Pharma’ te verleiden. Waar menig burger, zo erkend hij direct, allergisch op zal reageren, want verdienen ze niet al meer dan genoeg?! Maar is niets doen en wachten totdat superbugs hun slag slaan een betere optie?
2 opties om Big Pharma te verleiden: push- en pull prikkels
Een push prikkel, aldus McCarthy, is dat je bijvoorbeeld tegen een bedrijf zegt: “Jullie betalen nu 20% vennootschapsbelasting, als we dat nou eens verlagen naar 15% en u belooft een deel daarvan te investeren in het ontwikkelen van nieuwe antibiotica?” Waarbij je je dan natuurlijk meteen afvraagt hoe groot dat deel dan zal zijn.
Een pull prikkel is: niet 5 maar 25 jaar marktexclusiviteit geven voor de antibiotica die goedgekeurd wordt. Het grote risico van zo’n prikkel is dat iemand die een monopolie heeft met de prijs kan doen wat ie wil. En ik vermoed dat het bedrijfsleven niet zo happig is op het maken van strenge afspraken hieromtrent.
Misschien is er een 3e optie?
Er moet toch een win-win situatie te creëren zijn waar álle partijen bij gebaat zijn?
