Niks voor elkaar krijgen? Hou het lekker algemeen!

Vorige week kwam ik op Twitter weer een artikel tegen over de 5 dingen waar mensen op hun sterfbed spijt van hebben. Het deed me denken aan al die Nieuwjaarslijstjes met goede voornemens. Daar loopt het bijna nooit goed mee af. Eigenlijk heel logisch dus dat we op ons sterfbed het nodige te wensen over hebben. Maar dan is de tijd op. Ik weet nog hoe vaak ik als twintiger dacht “Dat komt wel. Ik heb toch alle tijd.” Inmiddels ben ik 43 en kan ik mezelf daar niet meer mee voor de gek houden. Waarmee dan wel? Met algemeenheden!

Hoe algemener iets is, hoe minder kans dat je er wat mee doet

Veel algemeenheden worden er niet minder mooi van. Stop zwerfafval. Een schoner milieu. Denk in mogelijkheden in plaats van beperkingen. Geen vooroordelen hebben. Enzovoorts, enzoverder. Wie kan het daar nou niet mee eens zijn?! We knikken instemmend. Ja, ook wij willen daar wel ‘iets’ mee doen. Dat ‘iets’ is in de praktijk meestal ‘niets’.

We zijn niet alleen wat betreft onze goede voornemens vaak te algemeen: Ik moet…

• …meer bewegen.
• …gezonder leven.
• …een betere partner zijn.
• …stoppen met [vul naar eigen wens in].

Op ons sterfbed hebben we dat dus nog steeds niet afgeleerd: Had ik maar…

• …meer m’n eigen leven geleid.
• …niet zo hard gewerkt.
• …de moed gehad om m’n gevoelens te uiten.
• …contact gehouden met m’n vrienden.

Weet jij nu meteen wat je heel specifiek moet doen om zo’n ellendig einde te vermijden? Nooit meer goeie voornemens hebben! Oeps, ook te algemeen. Want je zit nu deze blog te lezen, maar wat had je je eigenlijk voorgenomen? En morgen wil je waarschijnlijk ook weer iets waarvan de kans bestaat dat je het niet doet… Ik kan je “grumph” gewoon hóren! 😉

Laat ik het een stuk specifieker maken met een concreet, eigen voorbeeld

Koken. Wat heb ik daar een hekel aan. Als 2 of 3 keer per week een fatsoenlijke warme maaltijd produceren nou genoeg zou zijn… Helaas! Al sinds ik achter een fornuis kan staan, worstel ik ermee. Met de bekende pieken en dalen.

Ik heb van alles geprobeerd om mezelf te motiveren. Aan het einde van de dag werd mijn bewuste, streng rationele en vermoeide kapitein echter te vaak met groot gemak overruled door m’n ‘Hidden Brain‘.

En daar ging de pizza weer de oven in (een vegetarische, dat dan weer wel) of werd een bruine boterham met erwtensoep uit blik afdoende gezond bevonden. Niet dat ik me daardoor op die momenten bevrijd voelde. Zo werkt dat niet hè. Je voelt je alleen maar schuldig en vraagt je af wat je morgenavond dan in vredesnaam moet. De volgende ochtend ‘knaagt’ die vraag nog steeds. Voor iemand die een hekel heeft aan koken was ik er wel veel mee bezig…

Nou kende ik de ‘in stukjes hakken’-veranderingstechniek al

Door een video van Tim Ferris realiseerde ik me echter ineens dat het ook op koken toe te passen is. Ferris heeft een boek geschreven over hoe hij in korte tijd een topkok werd. Nee, dát ga ik niet op m’n eigen wenslijstje zetten (ook het lezen van dat boek niet). Door zijn tactiek ben ik echter wél tot een andersoortige actie overgegaan. Dat zit zo.

‘Koken’ is te algemeen. Een te brede term. Eigenlijk formuleer je iets wat een proces is als één actie. Daardoor lijkt het bedrieglijk eenvoudig. Niets is minder waar, waardoor het in de praktijk tegenvalt. Ga maar na, koken is veel meer dan in een pannetje roeren:

• je moet bepalen wat je gaat maken
• daarvoor moet je de juiste etenswaren in huis hebben
• inventariseren wat je al hebt en gaan halen wat ontbreekt
• het ‘hoe’ moet ook in orde zijn: pannen, messen, snijplanken enzovoorts
• voorbereidingen treffen, zoals hakken, snijden, marineren en plannen
• het feitelijk maken, is een huzarenstuk van een goed op elkaar aansluitende planning
• tafel dekken
• alles opeten
• tafel afruimen
• afwassen en opruimen

Toen ik alles zo op een rijtje had staan, realiseerde ik me ineens dat ik helemaal geen hekel heb aan álles wat met koken te maken heeft! Samen afwassen met m’n lief vind ik gezellig. We kletsen gewoon lekker door boven het sop, met af en toe een kusje tussendoor. Helemaal prima. Planning en organisatie? Kom maar op. Een goeie voorbereiding? Geen punt.

Het zat ‘m in dat beginstuk. Ik had inderdaad van alles geprobeerd om mezelf te motiveren, maar alléén wat betreft die eerste stappen! Bijvoorbeeld met een weekplanning. Dus iedere maandag bepalen wat je de rest van de week gaat eten. Maar ja, weet jij nu al waar je morgen trek in hebt? Ik niet! Ik kan goed plannen, maar dát niet hoor. Hoe kon ik dan wel het begin van dat kookproces leuker maken?

Ineens kwam er een werkbare oplossing in zicht

Ik wandel bijna iedere dag, meestal ’s ochtends vroeg. Tijdens dergelijke wandelingen is al menig blog uitgebroed en pay-off bedacht. Aangezien ik meestal wel zo’n anderhalf uur aan het stiefelen ben, kan ik best een paar minuten besteden aan de vraag ‘Wat zullen we eten vandaag?’ Op de terugweg naar huis kan ik vervolgens even langs de supermarkt lopen en de benodigdheden kopen.

Ho, wacht, boodschappen doen is iets anders waar ik een enorme hekel aan heb. Maarrrr… er zijn verschillende vormen van boodschappen doen! Je zult me gegarandeerd chagrijnig zien als de kar volgeladen moet worden met een nieuwe voorraad grote dingen, zoals een voordeelpak wc-papier. Of als er voor een hele week koken ingekocht moet worden. Even een paar (verse) dingen halen, vind ik niet erg.

En warempel, wat gebeurde er… tegenwoordig kook ik… iedere dag!

Okay, bíjna iedere dag. Soms eet je ergens anders of heb je een onweerstaanbare trek in pizza of patat of iets anders walgelijk ongezonds. Maar verder: kookflow! Ein-de-lijk.

Ach, beter laat dan nooit en liever ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Dat soort algemene clichés. Er zit niet voor niets een kern van waarheid in. Zoals gezegd: wie kan het daar nou niet mee eens zijn?! De truc zit ‘m er dus in om het vervolgens zo concreet en behapbaar mogelijk te maken.

• Je weet waar je heen wilt. In dit geval: vaker koken.
• Maar wat houdt dat koken nou eigenlijk precies in? Formuleer je iets wat eigenlijk een proces is onterecht als één actie?
• Ontleed dat proces. Uit welke acties bestaat het en bij welke stap(pen) zit het probleem?
• Nu kun je concreet en gericht actie ondernemen: probeer custom made oplossingen uit voor die specifieke stap(pen).

En oh ja, nog iets belangrijks: probeer niet teveel in 1x te veranderen. Dus ga niet tegelijk aan de slag met koken én karate leren ofzo. Je wilskracht spier heeft het iedere dag al zwaar genoeg met van alles en nog wat. Zodra wat je nieuw wilt aanleren een gewoonte is geworden, komt er mentale ruimte vrij en kun je door naar de volgende uitdaging.

Tenzij je niks voor elkaar wilt krijgen

Dan moet je het dus lekker algemeen houden! 😉